‘Sloof je niet zo uit, joh’. Deze week hoorde ik een vrouw dit tegen een kleuter zeggen. Het kind zat gelijk stokstijf stil. Het raakte me. Dit zijn zinnen die een kind vormen. Ik weet uit ervaring dat het loskomen van zulke uitspraken een heel proces is. Zulke opmerkingen gaan niet over het kind in kwestie, al neemt het kind het wel voor waar aan. In zo’n opmerking wordt het tevoorschijn komen van het kind veroordeeld door iemand die eigenlijk geen raad weet met dit stuk in zichzelf. Het kind is hier slachtoffer van de projectie van de volwassene.
Verdringingen
Hoogsensitieve personen en hoogbegaafden zijn in hun jeugd vaak met deze vorm van projectie in aanraking gekomen: dat een volwassene geraakt werd door het kind in zijn of haar eigen verdringingen. Een kind dat in al zijn enthousiasme deelneemt kan de volwassene onbewust herinneren aan het eigen echte enthousiasme dat al heel lang in de ijskast staat.
Afwijzing en aanpassing
Dat wat ons raakt, irriteert of stoort in een ander gaat over iets wat er in jezelf niet mag zijn. Kinderen leggen deze pijnen bloot, ze zijn nog niet zo aangepast. Ze laten zich zien door nog vrijuit te spreken en vragen, te dansen en wiebelen als hun lijf daar behoefte aan heeft. Afwijzing van belangrijke volwassenen, zoals een ouder of leerkracht, maken dat je niet meer helemaal tevoorschijn komt als jezelf, maar als een aangepaste en ingehouden versie. Je parkeert daarmee als kind een stuk van je ‘zijn’.
Je gaat jezelf dan laten zien zoals ‘het hoort’. Je laat die ander onbewust bepalen over jouw intensiteit, de vragen die je wel of niet stelt, de dingen die je deelt, over jouw groei. Zodat jij geen risico loopt op die afwijzing, die je als kind gevoeld hebt.
Buiten jezelf leven
Angst is dan een emotie waar je graag bij weg wilt. Je bent heel slim in bedenken wat ‘goed’ is om te doen, wat voor de ander fijn is. Zeker hoogsensitieve en hoogbegaafden hebben uitstekende voelsprieten ontwikkeld om te voelen bij de ander. Dat voelen bij een ander gaat ten koste van jezelf, je leeft dan als het ware buiten jezelf. Daarmee kom jij niet écht tevoorschijn met al jouw potentie.
Stap naar jezelf
Tevoorschijn komen doe je door de beweging naar jezelf te maken. Wat gebeurt er als je stil wordt en gaat voelen wat je écht wilt voor jezelf. Kun je daar vandaag een stapje in zetten? Kun je jezelf daar toestemming voor geven? Of komen er dan allerlei afwijzende stemmen omhoog die eigenlijk niet van jou zijn?
Ik hoorde vanmorgen in een podcast: het tegenovergestelde van leven is niet de dood. Het is angst.
Er is moed voor nodig om tot leven te komen. Je moet bereid zijn om eerst een stap naar je angst te zetten, om hem zijn destructieve kracht te ontnemen. Wat zit er onder die angst? Welke beweging is nu levengevend?
In jouw moed schuilt veranderkracht.
Foto door Jonneke Oskam.